Data publikacji: 18.11.2024
4 minuty czytania
Spis treści:
Zanieczyszczone powietrze ma poważne konsekwencje dla zdrowia. Według szacunków, w 2021 roku było przyczyną śmierci 8,1 mln osób na świecie1. Największym zagrożeniem jest dwutlenek azotu (NO2), emitowany głównie przez transport drogowy. W 2016 roku Londyn zmagał się z bardzo wysokim stężeniem NO2, dużo wyższym niż w pozostałej części Wielkiej Brytanii. Aż 2 miliony mieszkańców żyło w miejscach, w którym normy zanieczyszczenia zostały przekroczone. W latach 2016-2023 wprowadzono szereg działań, które aż o 49% obniżyły roczne stężenia NO2 przy londyńskich drogach. W artykule przedstawiamy najważniejsze inicjatywy burmistrza Sadiqa Khana, które poprawiły jakość powietrza w Londynie. Publikacja powstała na bazie raportu AIR QUALITY IN LONDON 2016-2024.
W 2019 roku w centrum Londynu wprowadzono pierwszą na świecie całodobową Strefę Ultraniskiej Emisji (ang. Ultra-Low Emission Zone, ULEZ). Strefę stopniowo rozszerzano na kolejne dzielnice, aż objęła całe miasto. Pojazdy niespełniające określonych norm emisji spalin, mogą wjechać do ULEZ po uiszczeniu opłaty w wysokości 12,5 funta na dzień. Dzięki ULEZ w latach 2019-2022 emisja tlenków azotu z ruchu drogowego spadła o 13 500 ton.
Nie wszyscy Londyńczycy byli przychylni rozszerzaniu strefy ULEZ. W 2023 roku, po objęciu ULEZ całego miasta, część mieszkańców protestowała przeciwko działaniom burmistrza Khana2.
Władze Londynu wspierają przejście na samochody elektryczne m.in. rozwijając infrastrukturę ładowania. Na początku 2024 roku w Londynie było ponad 18 tys. publicznych punktów ładowania elektryków, co odpowiada 1/3 wszystkich punktów w całej Wielkiej Brytanii. Jednocześnie liczba ta obrazuje rozwój infrastruktury – w październiku 2021 roku było ich trzykrotnie mniej. Można ocenić, że powyższe działania przynoszą spodziewane rezultaty. W 2018 roku londyńskie elektryki stanowiły jedynie 1,3% rejestracji nowych samochodów, a cztery lata później wzrosły do 23,2%.
Londyn dąży do tego, aby do 2041 roku 80% podróży mieszkańców odbywało się rowerem, transportem publicznym lub pieszo. Jeśli plan się spełni, korzyści dla zdrowia będą ogromne. Z jednej strony zapewni to wzrost poziomu aktywności fizycznej, z drugiej obniży zanieczyszczenie powietrza. Aby zachęcić londyńczyków do jazdy na rowerze, miasto rozbudowuje sieć rowerową, która w ciągu ostatnich 8 lat wydłużyła się z 90 do 360 km. Organizowane są także popularne szkolenia rowerowe dla dzieci i dorosłych. W latach 2018–2022 wzięło w nich udział 63 270 dorosłych3. Władze dbają też o to, aby rowerzyści mieli, gdzie zostawić rower, stawiając hangary i tworząc miejsca parkingowe.
W 2019 roku taksówki odpowiadały za 29% emisji tlenków azotu pochodzących z transportu drogowego w centrum Londynu. Aby zmniejszyć emisje, w 2018 roku wprowadzono nowe wymogi licencyjne – każda nowa taksówka musi być zeroemisyjna. Jak pokazują dane z końca 2023 roku, połowa poruszających się po Londynie taksówek, była już zeroemisyjna4.
Władze Londynu wykorzystują przestrzeń publiczną do ostrzegania mieszkańców przed złą jakością powietrza. Informacje pojawiają się m.in. na tablicach informacyjnych na przystankach autobusowych i głównych drogach do Londynu czy na elektronicznych znakach informacyjnych przy wejściach do stacji metra.
Burmistrz Londynu zainicjował kampanię zwracającą uwagę na problem zanieczyszczonego powietrza. W przestrzeni publicznej i mediach społecznościowych pojawiły się sugestywne grafiki z przedmiotami codziennego użytku – butelkami z mlekiem dla dzieci i kubkami kawy, pokrytymi zanieczyszczeniem z hasłem Gdybyś mógł zobaczyć londyńskie powietrze, też chciałbyś je oczyścić5.
Powyższe przykłady działań wdrożonych w Londynie i ich efekty mogą służyć za inspirację i realną wskazówkę dla władz miast, które zmagają się z problemem wysokie zanieczyszczenia powietrza.
Sukces Londynu polega na tym, że ma on przywódcę politycznego, który rozumie, że zanieczyszczenie powietrza powoduje nierówności społeczne, szkodząc zdrowiu społeczności marginalizowanych oraz widzi sposób na wyrównanie tych nierówności – mówi Oliver Lord, Koordynator Clean Cities w Londynie, który omówił przypadek Londynu na konferencji organizowanej przez Fundację Climate&Strategy, Miasta dla Klimatu w grudniu 2023 roku.
[1] https://www.stateofglobalair.org/resources/report/state-global-air-report-2024
[2] https://www.bbc.com/news/uk-england-london-68118811
[3] https://content.tfl.gov.uk/cycling-action-plan.pdf
[4] https://eic-uk.co.uk/news/net-zero/more-than-half-of-london-s-black-cabs-now-zero-emission-capable/
[5] https://www.london.gov.uk/press-releases/mayoral/mayor-unveils-hard-hitting-air-quality-campaign
