Wskaźniki emisji CO2 określają, ile dwutlenku węgla (lub jego równoważników, CO2e) powstaje w wyniku wytworzenia jednostki funkcyjnej danego dobra lub usługi — na przykład 1 kg CO2e na 1 kg produktu. Są to wartości liczbowe lub procentowe, które odzwierciedlają poziom emisji związany z konkretnym źródłem, sektorem gospodarki lub obszarem działalności. Dobór odpowiednich wskaźników emisji ma kluczowe znaczenie w procesie kalkulacji śladu węglowego, ponieważ wpływa na dokładność i wiarygodność wyników. Wskaźniki te stanowią nieodzowne narzędzie w ocenie wpływu działalności człowieka na klimat oraz w monitorowaniu postępów w redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Jakie wymagania powinny spełniać wskaźniki emisji CO2?
Aby wskaźniki emisji mogły zostać skutecznie wykorzystane do obliczania śladu węglowego, powinny spełniać określone kryteria jakości i adekwatności. Do najważniejszych zasad należą:
zgodność z metodyką – wskaźniki powinny być opracowane w oparciu o uznane zasady obliczania śladu węglowego, zgodnie z międzynarodowymi standardami i wytycznymi,
reprezentatywność – należy dobrać wskaźniki odpowiadające specyfice działalności podmiotu, którego dotyczy analiza,
aktualność danych – stosowane wskaźniki powinny pochodzić z możliwie najbliższego roku względem analizowanego okresu sprawozdawczego,
dopasowanie geograficzne – najlepiej, jeśli wskaźniki pochodzą z tego samego regionu lub kraju, w którym funkcjonuje analizowany podmiot (np. dla firmy działającej w Polsce – wskaźniki emisji dostępne dla Polski),
odzwierciedlenie stanu technologicznego – dane powinny być zgodne z obecnym poziomem rozwoju technologii stosowanych w danej branży, aby wyniki były wiarygodne i aktualne.
Polecane bazy danych wskaźników emisji CO2
Do obliczania śladu węglowego często wykorzystuje się sprawdzone, ogólnodostępne lub komercyjne bazy danych zawierające wskaźniki emisji CO2. Poniżej przedstawiono kilka rekomendowanych źródeł:
2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories – wytyczne Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) zawierające szczegółowe metodyki oraz wartości wskaźników,
IPCC Emission Factor Database (EFDB) – oficjalna baza danych IPCC z emisjami dla różnych sektorów i procesów,
krajowe raporty inwentaryzacyjne (NIR) – dokumenty opracowywane przez państwa, zawierające dane o emisjach gazów cieplarnianych, w tym lokalne wskaźniki emisji dla różnego rodzaju paliw wykorzystywanych przez różne sektory,
DEFRA (Wielka Brytania) – baza danych udostępniana przez brytyjskie Ministerstwo Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich, zawierająca wskaźniki emisji dla różnych produktów, usług oraz paliw.
Ecoinvent – komercyjna i bardzo obszerna baza danych zawierająca szczegółowe, zweryfikowane wskaźniki emisji dla wielu procesów przemysłowych i produktów (dostępna odpłatnie),
wskaźniki emisji energii elektrycznej – między innymi na podstawie danych od dostawcy energii udostępnianych w strukturach paliw wykorzystanych do produkcji energii czy tzw. residual mix opracowywanego przez Association of Issuing Bodies (dotyczy krajów UE),
strona GHG Protocol – zawiera dodatkowe przykłady oraz źródła wskaźników emisji zalecanych w ramach standardów GHG Protocol.
Dzięki wskaźnikom emisji możliwe jest precyzyjne określenie obszarów działalności generujących największy ślad węglowy, co stanowi podstawę do opracowywania skutecznych strategii redukcji emisji CO2. Umożliwiają one także monitorowanie postępów w realizacji celów klimatycznych i budowaniu bardziej zrównoważonej przyszłości. W tym kontekście szczególne znaczenie zyskują kalkulatory śladu węglowego, które wspierają organizacje w bieżącym śledzeniu własnego wpływu na środowisko. Korzystanie z takich narzędzi staje się dziś nie tylko dobrą praktyką, ale wręcz koniecznością dla tych, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i odpowiedzialnej ekologicznie.
