Wpływ śladu węglowego
na środowisko

^{Data publikacji: 24.07.2024}

^{4 minuty czytania}

Wpływ śladu węglowego na środowisko

Globalne ocieplenie stanowi wyzwanie nie tylko dla krajów, w których już panuje ciepły klimat, ale dotyka każdego zakątka Ziemi, niezależnie od położenia geograficznego. Lato ubiegłego roku i pierwsze tygodnie lata 2024 r. w Polsce zapamiętamy jako długą serię ustanawiania nowych rekordów temperatur. Rekordom tym towarzyszy wzrost zagrożenia suszą, której oblicze staje się coraz bardziej dotkliwe. Sytuacja hydrologiczna w Polsce, ale także poza jej granicami, staje się coraz bardziej krytyczna z powodu drastycznej zmiany w charakterystyce opadów, co ma bezpośredni wpływ na wzrost ryzyka pożarowego. Według badań przeprowadzonych przez Instytut Zdrowia Globalnego w Barcelonie od połowy lipca do połowy sierpnia 2022 roku w Europie odnotowano niemal 39 tysięcy zgonów powiązanych z wysokimi temperaturami, a tylko jedna fala upałów między 18 a 24 lipca 2022 roku przyczyniła się do 11 tys. zgonów. Szacuje się, że do 2030 roku z powodu wysokich temperatur każdego lata może umrzeć ponad 68 tysięcy osób, a do 2040 roku – ponad 94 tysiące osób¹. 

Spis treści:

1. Odpowiedzialność biznesu
2. Czym jest ślad węglowy
3. Wpływ śladu węglowego na środowisko
4. Redukcja śladu węglowego Twojej firmy
5. Przykłady działań w kierunku zrównoważonego rozwoju
6. Podsumowanie

Odpowiedzialność biznesu

Jak dowodzą badania i opracowania naukowe – winę za ocieplenie klimatu ponosi człowiek i emisje gazów cieplarnianych. Dążenie do ograniczania negatywnego wpływu człowieka i świata biznesu na klimat powinno być nie tylko kwestią odpowiedzialności biznesu, ale również strategicznym elementem działalności firm.  

Biznes odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości naszego środowiska. Według danych Międzynarodowej Agencji Energetycznej, sektor przemysłowy odpowiada za ponad 70% globalnych emisji CO₂². Firmy, jako główni emitenci, ponoszą zatem ogromną odpowiedzialność za redukcję swojego śladu węglowego. Z uwagi na znaczący wpływ działalności biznesowej na zmianę klimatu, przedsiębiorstwa muszą podejmować zdecydowane kroki w kierunku zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Ślad węglowy, czyli wyliczenie całkowitej emisji gazów cieplarnianych podczas pełnego cyklu życia jednostki, wyrażane jest w ekwiwalencie dwutlenku węgla (CO₂e) i stanowi jeden z kluczowych wskaźników wpływu działalności ludzkiej na środowisko. 

Zrozumienie tego, czym jest ślad węglowy oraz jakie ma konsekwencje dla środowiska, jest niezbędne dla każdej firmy, która pragnie działać w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. 

Czym jest ślad węglowy?

Ślad węglowy obejmuje emisje gazów cieplarnianych wynikające bezpośrednio i pośrednio z działalności człowieka. Główne źródła tych emisji to: 

• produkcja energii: spalanie paliw kopalnych w elektrowniach, rafineriach i przemysłowych instalacjach, 

• transport: emisje z pojazdów, samolotów, statków i innych środków transportu, 

• rolnictwo: emisje metanu z hodowli zwierząt oraz tlenku azotu z nawozów, 

• przemysł: procesy przemysłowe, takie jak produkcja cementu, stali i chemikaliów, 

• gospodarstwa domowe: konsumpcja energii w domach, spalanie paliw w kominkach i piecach. 

Więcej o śladzie węglowym przeczytasz w artykule.

Wpływ śladu węglowego na środowisko

Emisje gazów cieplarnianych mają bezpośredni wpływ na zmianę klimatu i przynoszą liczne negatywne konsekwencje, takie jak: 

• globalne ocieplenie: wzrost temperatury Ziemi, prowadzący do topnienia lodowców, podnoszenia poziomu mórz i oceanów oraz zmiany wzorców pogodowych. To z kolei wywołuje ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak huragany, susze i powodzie, 

• zakwaszenie oceanów: CO₂ rozpuszcza się w wodach oceanicznych, prowadząc do zakwaszenia, co zagraża ekosystemom morskim, w tym koralowcom i rybom, 

• utrata bioróżnorodności: zmiana klimatu wpływa na naturalne siedliska, zmuszając wiele gatunków do migracji lub powodując ich wyginięcie, 

• problemy zdrowotne: zanieczyszczenie powietrza i ekstremalne zjawiska pogodowe mają negatywny wpływ na zdrowie ludzi, powodując choroby układu oddechowego, kardiologiczne oraz zwiększając ryzyko urazów i śmierci w wyniku katastrof naturalnych. 

Redukcja śladu węglowego Twojej firmy

1. Audyt i pomiar emisji: pierwszym krokiem jest dokładne zidentyfikowanie źródeł emisji w firmie i regularne ich monitorowanie. Pozwala to na określenie obszarów wymagających największej uwagi. W policzeniu śladu węglowego firmy lub produktu pomóc może opracowany przez naszą Fundację Kalkulator śladu węglowego. 

2. Strategia dekarbonizacji firmy, która uwzględniać może:

• efektywność energetyczna: inwestowanie w nowoczesne technologie, które zmniejszają zużycie energii, jak również optymalizacja procesów produkcyjnych,

• odnawialne źródła energii: przejście na zieloną energię pochodzącą z odnawialnych źródeł,

• obniżenie emisji z transportu – zwiększenie udziału floty elektrycznej,

• zrównoważone zaopatrzenie: wybieranie dostawców i materiałów, które charakteryzują się niskim śladem węglowym.

3. Edukacja i zaangażowanie pracowników: budowanie świadomości ekologicznej wśród pracowników (w tym zwracanie uwagi na ryzyka greenwashingu) oraz angażowanie ich w inicjatywy proekologiczne. 

Przykłady działań w kierunku zrównoważonego rozwoju

Wiele firm na całym świecie podejmuje kroki w kierunku redukcji swojego śladu węglowego, widząc w tym nie tylko obowiązek, ale również szansę na innowacje i przewagę konkurencyjną. Do najczęstszych działań należą:

• inwestycje w technologie niskoemisyjne: firmy inwestują w technologie, które minimalizują zużycie energii i emisje gazów cieplarnianych,

• zrównoważone łańcuchy dostaw: korporacje starają się wybierać dostawców, którzy przestrzegają zasad zrównoważonego rozwoju i mają niski ślad węglowy,

• certyfikaty i standardy: wdrażanie międzynarodowych standardów i certyfikatów dotyczących zrównoważonego rozwoju, takich jak ISO 14001 czy EMAS,

• transparentność i raportowanie: coraz więcej firm publikuje raporty zrównoważonego rozwoju, w których szczegółowo opisują swoje działania na rzecz redukcji śladu węglowego i ich efekty.

Podsumowanie

Ślad węglowy to kluczowy wskaźnik wpływu działalności ludzkiej i biznesowej na środowisko. Jego redukcja jest nie tylko moralnym obowiązkiem, ale również strategicznym krokiem, który może przynieść korzyści biznesowe. Firmy, które faktycznie zmniejszają emisje gazów cieplarnianych, przyczyniają się do spowolnienia zmian klimatu, poprawy zdrowia publicznego oraz zyskują przewagę konkurencyjną poprzez innowacje i budowanie pozytywnego wizerunku. W obliczu globalnych wyzwań związanych ze zmianą klimatu odpowiedzialność świata biznesu jest większa niż kiedykolwiek wcześniej.  

Autor artykułu:

^{Climate&Strategy}

Źródła:

1. IPCC. „Climate Change 2021: The Physical Science Basis”, https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/.

2. European Environment Agency. „Greenhouse gas emissions from energy”, https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/greenhouse-gas-emissions-from-energy/greenhouse-gas-emissions-from-energy-6.

3. World Resources Institute. „Global Greenhouse Gas Emissions Data”, https://www.wri.org/data/world-greenhouse-gas-emissions-2020.

4. Międzynarodowa Agencja Energetyczna. „World Energy Outlook 2021”, https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2021.

5. Climate&Strategy. „Samo raportowanie nie ochroni klimatu. Dekarbonizacja firmy – konkurencyjność klimatyczna 2.0”, https://konkurencyjnoscklimatyczna.pl.

Przypisy:

[1] https://www.nature.com/articles/s41591-023-02419-z

[2] https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2021ysis – IEA