Jak policzyć ślad węglowy miasta?

^{Data aktualizacji: 06.11.2023}

^{Data publikacji: 24.07.2023}

^{3 minuty czytania}

Jak policzyć ślad węglowy miasta?

Miasta są jednym z głównych podmiotów, które mają olbrzymi wpływ na wypełnienie zobowiązań porozumienia paryskiego i osiągnięcie celu neutralności klimatycznej państw członkowskich Unii Europejskiej do 2050 r. Co więcej, miasta, które wyznaczą własne cele klimatyczne mogą na tym wiele zyskać. Pomiar wpływu miasta na klimat umożliwia uzyskanie znacznie większej świadomości, a co za tym idzie, kontroli nad swoimi obecnymi działaniami i planowanymi inwestycjami. Chcąc z tego skorzystać, należy najpierw dowiedzieć się – Jak policzyć ślad węglowy miasta?

Spis treści:

1. Czym jest GPC Protocol? 
2. Źródła emisji GHG
3. Kalkulator CIRIS – narzędzie do obliczania śladu węglowego

Czym jest GPC Protocol?

Chcąc wesprzeć miasta w działaniach proklimatycznych organizacje takie jak Światowy Instytut Zasobów (World Resources Institute), C40 Cities oraz międzynarodowe zrzeszenie miast ICLEI – Local Governments for Sustainability przygotowały Protokół GPC (Global Protocol for Community-scale Greenhouse Gas Emissions) czyli miejską wersję globalnie uznanego standardu GHG, który zawiera zbiór wytycznych do obliczenia śladu węglowego w mieście.

Protokół GPC ma na celu zapewnienie miastom jednego, kompleksowego standardu i narzędzi do pomiaru generowanych emisji, a także budowania skutecznych strategii, wyznaczania mierzalnych celów i kompleksowego śledzenia postępów w redukcji emisji.

GPC Protocol dostarcza przykładów dokładnego i wiarygodnego rozliczania i raportowania emisji, które pomagają miastom:

• ustalić cele w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu,
• stworzyć bardziej ukierunkowane plany działań proklimatycznych,
• śledzić postępy w czasie,
• w łatwy sposób porównywać swoje wyniki z wynikami liderów na ścieżce dekarbonizacji,
• zwiększyć możliwości miast w zakresie partnerstwa z innymi szczeblami administracji,
• zwiększenia dostęp do lokalnego i międzynarodowego finansowania klimatycznego.

Źródła emisji GHG

Zgodnie z Protokołem GPC miasta mają możliwość wyboru jednego z dwóch sposobów raportowania emisji gazów cieplarnianych (GHG):

• Ramy terytorialne – uwzględnia tylko emisje powstałe w granicach miasta (Zakres 1)

• Ramy kontroli miasta – uwzględnia emisje powstałe w wyniku działalności miasta również poza jego granicą geograficzną. Źródła emisji poza granicami miasta klasyfikowane są jako Zakres 2 i Zakres 3.

To do miasta należy decyzja, który sposób inwentaryzacji emisji wybiorą. Czasami jest to uzależnione od indywidualnych wymogów podmiotów zewnętrznych np. inwestorów. Najczęściej wybieraną metodą jest raportowanie według ram kontroli miasta, ale dla uproszczenia miasto ma możliwość wyboru raportowania emisji na jednym z dwóch poziomów szczegółowości: podstawowym (BASIC) lub rozszerzonym (BASIC+).

Poziom BASIC obejmuje źródła emisji, które występują w prawie wszystkich miastach, a metody i dane obliczeniowe są łatwiej dostępne:

• Energia stacjonarna

• Transport w granicach miasta

• Odpady

Poziom BASIC+ obejmuje wszystkie źródła emisji na poziomie BASIC oraz dodatkowe, bardziej kompleksowe źródła emisji i odzwierciedla bardziej wymagające procedury gromadzenia i obliczania danych tj.:

• Straty przesyłowe i dystrybucyjne
• Transport transgraniczny
• Procesy przemysłowe i użytkowanie produktów  (IPPU)
• Rolnictwo, leśnictwo i inne użytkowanie gruntów (AFOLU)

Kalkulator CIRIS – narzędzie do obliczania śladu węglowego

Narzędziem, które ułatwia miastom kalkulację emisji zgodnie z zaleceniami Protokołu GHG jest kalkulator CIRIS. Oryginalna wersja została przygotowana w języku angielskim. Chcąc ułatwić pracę samorządom w Polsce, zespół ekspertów Fundacji Climate&Strategy przygotował nakładkę z tłumaczeniem w języku polskim.

Obliczenie emisji to dopiero pierwszy krok

Niezależnie od poziomu szczegółowości i dokładności obliczeń śladu węglowego, należy pamiętać, że kalkulacja to tylko metoda, która ma przybliżyć miasto do osiągnięcia celu jakim jest rzeczywista redukcja emisji. Samo obliczenie wpływu na środowisko to dopiero punkt wyjścia na ścieżce klimatycznej. Dopiero przygotowanie i wdrożenie strategii dekarbonizacji będzie miało realny wpływ na spowolnienie katastrofy klimatycznej i bezpieczeństwo mieszkańców.

Autorka artykułu:

Sylwia Mindykowska, Project Manager